Voorzitter,
Vandaag wil ik het hebben over iets wat ons allemaal raakt. Iets wat gaat over mensen. Over zorg. Over hulp. Over vertrouwen. En vooral: over een systeem dat niet meer werkt. Want laten we eerlijk zijn: ons zorgsysteem kan wel wat aandacht gebruiken. Geen APK-tje meer, maar een grote beurt. Een algehele revisie van wat er nog te redden valt of is ons zorgsysteem niet al hartstikke total loss?
We geven in Tilburg elk jaar miljoenen uit aan de WMO, aan Jeugdzorg, aan de WLZ en aan Schuldhulpverlening. Maar als je kijkt waar dat geld terechtkomt, dan zie je iets pijnlijks. Een groot deel van het geld gaat naar interne kosten, managementlagen, vergaderingen en papierwerk. En maar een klein deel komt terecht bij de mensen die het écht nodig hebben.
Laten we duidelijk zijn dat dat niet de schuld is van de mensen die in de zorg of voor het systewerken. Integendeel. Zij werken keihard. Ze hebben het hart op de juiste plek. Ze willen helpen. Maar ze worden tegengehouden door een systeem dat te ingewikkeld, te traag, te duur, inefficiënt en te wantrouwend is.
Voorzitter,
We horen het nog steeds overal. Mensen die van het kastje naar de muur worden gestuurd. Die maanden moeten wachten op hulp. Die verdwalen in formulieren. En hulpverleners die meer tijd kwijt zijn aan rapportages dan aan mensen. We spraken laatst een hulpverlener die zei: “ik ben meer tijd kwijt met bewijzen dat ik mensen mag helpen dan dat ik daadwerkelijk mensen kan helpen”.
Dat is niet alleen frustrerend. Het is ook duur. Want hoe meer lagen, hoe meer overleg, hoe meer systemen – hoe minder geld er overblijft voor echte ondersteuning.
En dat is precies waar het misgaat.
VoorTilburg013 zegt: zorggeld moet naar zorg. Niet naar management. Niet naar vergaderingen. Niet naar externe adviesbureaus. Maar naar mensen. Naar gezinnen die vastlopen. Naar jongeren met schulden. Naar ouderen die zich eenzaam voelen. Naar kinderen die wachten op jeugdzorg.
We hebben in Tilburg gezien dat het anders kan. Toen we met VoorTilburg013
19 vastgelopen zorgdossiers overdroegen aan onderaannemers, ging het ineens wél goed. Waarom? Omdat die aanbieders vertrouwen kregen, ruimte kregen, en gewoon mochten doen wat nodig was. Zonder vijf lagen goedkeuring. Zonder eindeloze rapportages.
Het is goed om te zien voorzitter dat er ruimte in de begroting is gemaakt van €200.000 tegen eenzaamheid waar we ons van VoorTilburg013 zo hard voor hebben ingezet. Ook de proef voor rolstoelen in parkeergarages laat zien dat je met simpele oplossingen mensen echt kunt helpen. En dat geeft ons vertrouwen.
En dat is de kant die we op moeten.
En dat vraagt om lef. Lef van deze raad. Lef van het college. Lef van onze ambtelijke organisatie. Want onze inwoners hebben niet alleen een burgemeester nodig met lef, maar een complete organisatie.
Want we kunnen blijven zeggen: “Zo werkt ons systeem nu eenmaal.” Maar dan verandert er niks. Dan blijven we geld verspillen aan systemen die niet werken.
VoorTilburg013 zegt: werk los van systeemdwang. Durf te kiezen voor eenvoud. Voor vertrouwen. Voor directe hulp. Geef professionals de ruimte. En geef inwoners het gevoel dat ze gezien worden.
Voorzitter,
We hebben het vaak over cijfers. Over begrotingen. Nu over bijna 1,4 miljard euro per jaar. Maar achter die cijfers zitten mensen. Mensen die nu niet geholpen worden. Mensen die wachten. Mensen die afhaken.
Als we echt willen dat Tilburg een stad is waar iedereen mee kan doen, dan moeten we het systeem veranderen. Niet de mensen. Het systeem.
En dat begint vandaag. Hier. In deze zaal.
VoorTilburg013 zal donderdag komen met moties die onder andere gaan over:
- Lokale impact over stijgende maatschappelijke problemen;
- Een experiment over sociale huur;
- Het aanpakken van malafide incassobureaus zodat mensen niet meer verstrikt raken in onzinnige schulden;
En over:
- Structurele aandacht voor online pesten en afpersing onder jongeren.
Voorzitter,
Ook hebben we het in dit huis vaak over innovatie. Over vernieuwing. Maar echte vernieuwing begint bij durven loslaten. Bij het erkennen dat het systeem niet meer werkt. En bij het kiezen voor een andere weg.
Een weg waarin we niet langer sturen op controle, maar op vertrouwen.
Een weg waarin we niet langer denken in regels, maar in mensen.
Een weg waarin we niet langer investeren in structuren, maar in oplossingen.
VoorTilburg013 kiest voor die weg.
Natuurlijk weten we dat het grootste probleem in Den Haag ligt, maar de oplossing begint hier. In Tilburg. Vandaag.
We kunnen het verschil maken voor onze inwoners. Door regels aan te passen. Door vaker de hardheidsclausule te gebruiken als dat nodig is. Door te kiezen voor mensen in plaats van systemen.
Daarom moeten wij als gemeente lef tonen. Net zoals we een burgemeester hebben gekozen met lef, hebben we nu een gemeenteraad, een college en ambtenaren nodig die durven af te wijken van Den Haag.
Als we in Tilburg niets doen, raken we mensen kwijt. Ze verdwijnen uit beeld. De wachttijden in de zorg blijven groeien. En de kosten voor de samenleving worden steeds hoger.
Het Rijk is hier grotendeels verantwoordelijk voor. Landelijke regels en bezuinigingen zorgen ervoor dat mensen tussen wal en schip vallen. Het systeem helpt niet meer, het maakt het juist moeilijker.
We zien dat steeds meer mensen in Nederland te maken krijgen met grote problemen. Denk aan schulden, eenzaamheid, dakloosheid, mentale klachten en geweld tegen vrouwen. Deze problemen zijn de afgelopen jaren niet afgenomen, maar alleen maar erger geworden.
Voorzitter,
We kunnen blijven praten over beleid. Of we kunnen kiezen voor mensen. Voor vertrouwen en voor lef.
VoorTilburg013 kiest voor mensen, niet voor systemen.
Dank u wel.